1 lipca 2021 r. weszły w życie przepisy Ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, wprowadzające regulacje uszczelniające system opodatkowania akcyzą samochodów osobowych.

Ze znowelizowanych przepisów akcyzowych wynika, że przedmiotem opodatkowania akcyzą będzie również:

1. dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy,
2. nabycie lub posiadanie samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.

Podstawą opodatkowania ma być średnia wartość rynkowa samochodu osobowego na rynku krajowym, pomniejszona o kwotę podatku od towarów i usług oraz o kwotę akcyzy.

Zmiana rodzaju pojazdu na samochód osobowy

Rozszerzenie katalogu czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą ma na celu zaprzestania unikaniu płacenia akcyzy od samochodu osobowego w przypadku, gdy w samochodzie ciężarowym albo specjalnym, po jego sprowadzeniu i zarejestrowaniu, wprowadzono zmiany konstrukcyjne, w wyniku których powstanie samochód osobowy.

Ważne

W art. 29 ww. Ustawy, wprowadzony został przepis przejściowy, który przesuwa termin powstania obowiązku podatkowego na 1 lipca 2022 r. w przypadku zmiany rodzaju pojazdu na samochód osobowy, która będzie dokonana przez podatnika w okresie od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r.

Również okoliczności, z wystąpieniem których powiązany został obowiązek złożenia przez podatnika deklaracji uproszczonej i zapłaty akcyzy (złożenie zawiadomienia zgodnie z przepisami o ruchu drogowym lub sprzedaż samochodu) w okresie od 1 lipca 2021 r. do 30 czerwca 2022 r. w kontekście przepisu art. 29 nie będą miały zastosowania.

Dokument potwierdzający zapłatę akcyzy na terytorium kraju z tytułu dokonania w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy będzie wystawiany dopiero od 1 lipca 2022 r.

Przykład:

W listopadzie 2021 r. podmiot dokona zmiany rodzaju zarejestrowanego pojazdu na samochód osobowy, np. samochód kempingowy. Obowiązek podatnika dotyczący złożenia  deklaracji AKC-US z tytułu dokonania tej czynności rozpocznie swój bieg z 1 lipca 2022 r. bez względu na okoliczność np. wcześniejszego złożenia w urzędzie komunikacji zawiadomienia o dokonaniu zmian konstrukcyjnych pojazdu.

Nabycie lub posiadanie samochodu osobowego bez opłaconej akcyzy.

Wprowadzany ww. Ustawą nowy obowiązek podatkowy w akcyzie od samochodów opodatkowujący nabycie lub posiadanie samochodu osobowego, niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju od którego akcyza nie została zapłacona, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu (pierwszej sprzedaży samochodu osobowego importowanego lub nabytego wewnątrzwspólnotowo) jest uzupełnieniem dotychczasowego katalogu czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą w przypadku samochodów osobowych.

Rozwiązanie to ma celu umożliwienie zapłaty podatku akcyzowego nabywcy lub posiadaczowi samochodu osobowego. Obecnie w takiej sytuacji na nabywcy lub posiadaczu samochodu osobowego nie ciąży obowiązek podatkowy. Podmioty te nie mogą uzyskać w celu rejestracji samochodu dokumentu potwierdzającego zapłatę akcyzy z uwagi na powyższe okoliczności.

Ważne

W art. 26 ww. ustawy nowelizującej wprowadzony został przepis przejściowy, zgodnie z którym jeżeli nabycie lub wejście w posiadanie samochodu osobowego, o którym mowa w art. 100 ust. 1a pkt 2 ustawy zmienianej w art. 1, nastąpiło przed dniem 1 lipca 2021 r., obowiązek podatkowy z tytułu nabycia lub posiadania tego samochodu powstaje z dniem 1 lipca 2021 r.

Powyższy przepis pozwoli uregulować sytuacje, w których już w dniu wejścia w życie nowych regulacji, podmiot posiadałby samochód osobowy nabyty jeszcze przed dniem 1 lipca 2021 r., od którego nie została zapłacona akcyza na terytorium kraju oraz nie można ustalić podmiotu dokonującego wcześniej czynności podlegającej opodatkowaniu. Wówczas obowiązek podatkowy z tytułu nabycia lub posiadania samochodu osobowego powstanie 1 lipca 2021 r.

Przykład:

Osoba fizyczna nabyła samochód osobowy w Polsce w lutym 2021 r. Podmiot dokonujący sprzedaży samochodu nie zapłacił od nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego podatku akcyzowego i w rzeczywistości okazał się podmiotem, którego danych nie można ustalić. W takiej sytuacji obowiązek podatnika (posiadacza samochodu) dotyczący złożenia deklaracji AKC-US oraz obliczenia i zapłaty podatku akcyzowego od zakupionego samochodu rozpocznie swój bieg z 1 lipca 2021 r.

Nowe wzory dokumentów

Od 1 lipca 2021 r. obowiązują nowe wzory dokumentów:

Dokument potwierdzający zapłatę akcyzy na terytorium kraju z tytułu:

• nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju,
• dokonania w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy,
• nabycia lub posiadania samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu, i nie ustalono, że akcyza została zapłacona.

Ważne

Dokument potwierdzający zapłatę akcyzy na terytorium kraju z tytułu dokonania w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy będzie wystawiany dopiero od 1 lipca 2022 r.

Dokument potwierdzający zapłatę akcyzy z tytułu dokonania zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj pojazdu na samochód osobowy został również czasowo, tj. do 30 czerwca 2022 r. wyłączony z obowiązku jego przedkładania w urzędzie komunikacji do zawiadomienia o zmianie stanu faktycznego wymagającej zmiany danych zamieszczonych w dowodzie rejestracyjnym.

Dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju z tytułu:

• nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju,
• nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu ciężarowego lub specjalnego, o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t,
• dokonania w pojeździe zarejestrowanym na terytorium kraju zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód ciężarowy lub specjalny, o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t;

Ważne

Uzyskanie dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy jest bezpłatne. Art. 10 ustawy nowelizującej wprowadza zwolnienie od opłaty skarbowej dokumentu potwierdzającego brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju od samochodu osobowego albo samochodu ciężarowego lub specjalnego o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, wydawanego na podstawie art. 109 ust. 2-2b ustawy o podatku akcyzowym.

Ponadto w art. 3 ustawy nowelizującej wprowadzono zmianę art. 72 ust. 1 pkt 6a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym polegającą na rozszerzeniu katalogu rodzaju pojazdów przy rejestracji, których załączony powinien być dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy, tj. o samochód ciężarowy (kategoria homologacyjna N1), podrodzaj „furgon", „furgon/podest", „ciężarowo-osobowy", „terenowy", „wielozadaniowy" lub „van" lub samochód specjalny (kategoria homologacyjna M1 i N1).

Zaświadczenie stwierdzające zwolnienie od akcyzy samochodu osobowego

Wniosek o wydanie zaświadczenia podmiot będzie mógł złożyć w formie elektronicznej poprzez PUESC. Pozostanie również możliwość złożenia wniosku w postaci papierowej.

Zaświadczenie stwierdzające zwolnienie od akcyzy samochodu osobowego będącego pojazdem hybrydowym

Ze zwolnienia można obecnie korzystać do 31 grudnia 2022 r.Wniosek o wydanie zaświadczenia podmiot będzie mógł złożyć w formie elektronicznej poprzez PUESC. Pozostanie również możliwość złożenia wniosku w postaci papierowej.

Od 1 lipca 2021 r. nowe wzory deklaracji akcyzowych

Od 1 lipca 2021 r. będzie wprowadzony obowiązek składania przez podatników prowadzących działalność gospodarczą deklaracji akcyzowych wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej poprzez portal PUESC (www.puesc.gov.pl). Osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, będą mogły nadal składać te deklaracje w postaci papierowej np.w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego.

Na stronie podatki.gov.pl (link otwiera nowe okno w zewnętrznym serwisie) opublikowana została informacja o zmianach, jakie wejdą w życie 1 lipca 2021 r. w zakresie składania deklaracji w podatku akcyzowym, w tym dotyczące nowych deklaracji kwartalnych.